Toplu İşçi Çıkartma
Otuz ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinin en az 6 aydan beri çalıştırılan işçilerin belirsiz süreli iş sözleşmelerine son verilmesinde işveren feshi geçerli sebebe dayanmak zorundadır. Bunlar, işçinin yeterliliği, davranışları veya işletmenin, işyerinin veya işin gerekleridir.
TOPLU İŞÇİ ÇIKARTMA (İş Kanunu m.29)
Tanım: Ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletmenin, işyerinin ve işin gerekleri sonucu 30 günlük süre içinde yapılan toplu fesih işlemidir.
Nedenleri:
1. İşyeri dışından kaynaklanan nedenler
– Satış olanaklarının azalması
– Talep ve siparişin azalması
– Enerji sıkıntısı gibi zorlayıcı bir nedenin olması
– Ekonomik kriz
– Piyasada genel durgunluk
– Yurt içi ve yurt dışında Pazar kaybedilmesi
– Hammadde sıkıntısı
2. İşyerinden kaynaklanan nedenler
– Yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması
– İşyerinin veya bazı işlerin daraltılması
– Yeni teknolojini uygulanması
– Bazı iş türlerinin başka firmalara yaptırılması
– Yapısal değişikliklerin uygulanması
Çıkartılan isçi sayısının aşmış olması gereken tutarlar:
Toplu işten çıkartma için çalışan sayısı
– 20 ile 100 işçi arasında ise en az 10 işçi
– 101 ile 300 arasında ise en az %10 oranında işçinin
– 301 ve daha fazla ise en az 30 işçinin
çıkartılması gerekir.
İzlenecek Prosedür:
İşverenin toplu işçi çıkartma isteğini, 30 gün önceden göndereceği bir yazı ile Çalışma Bölge Müdürlüğüne ve Türkiye İşçi Kurumuna bildirmesi gerekmektedir. Eğer işyerinde sendikal örgütlenme var ise işçi temsilciliğine de bildirilmesini zorunludur. Bu bildirimler ile toplu fesih kararının öncelikle gözden geçirilmesi, fesihten kaçınmanın olanaklı olup olmadığını araştırılması mümkün kılınmıştır.
İşçi temsilciliğine, Çalışma Bölge Müdürlüğüne, Türkiye İşçi Kurumuna yapılacak bildirimlerde, işçi çıkarmanın nedenleri, bundan etkilenecek işçi sayısı ve grupları ile işe son verme işlemlerini hangi zaman diliminde gerçekleştirileceğine dair bilgiler bulunacaktır.
Fesih bildirimi, Çalışma Bölge Müdürlüğüne bildirilmesinden 30 gün sonra hüküm ifade eder. İşveren 30 gün sonunda işçilere bildirim sürelerine ilişkin ücretlerini peşin ödeyerek sözleşmelerine son verebilir.
Toplu işçi çıkarma prosedürüne aykırı hareket edilerek gerekli bildirimlerin yapılmamasının cezası, her işçi başına 485-TL (2013 yılı için belirlenen miktar) para cezasıdır.
İşçilerin dava açarak, toplu işten çıkarmanın işyerinden kaynaklanan sebeplere dayanmadığı iddiası ile işe iade kararı aldırmaları mümkündür. Zira işveren maddede açıkça belirtildiği gibi, toplu işçi çıkarma hükümlerini iş güvencesi hükümlerini engellemek amacıyla kullanamaz.
İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde, nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırması gerekmektedir.
Mart, 2013