REDDİ MİRAS SÜRECİNE BAŞLANGIÇ VE E-DEVLET ÜZERİNDEN VERASET İLAMI ALMA
REDDİ MİRAS SÜRECİNE BAŞLANGIÇ VE E-DEVLET ÜZERİNDEN VERASET İLAMI ALMA
Mirasın reddi, miras bırakanın borçlarının, alacaklarından fazla olması veya mirasçının mirası kabul etmek istememesi gibi durumlarda başvurulan yasal bir haktır. Türk Medeni Kanunu, bu konuda açık hükümler içermektedir. Türk Medeni Kanunu’nun 605. maddesi uyarınca, yasal ve atanmış mirasçılar, mirası reddedebilirler. Miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde, mirasçının yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesine giderek yazılı veya sözlü beyanla reddi miras talebinde bulunulması gerekir. Bu süre, yasal mirasçılar için miras bırakanın ölümünü; atanmış mirasçılar için ise mirasçılık sıfatını öğrendikleri tarihten işlemeye başlar. Reddi miras işlemi, sulh mahkemesine yapılacak yazılı veya sözlü beyanla gerçekleştirilir. Eğer miras, süresi içinde reddedilmezse, mirasçı mirası kayıtsız ve şartsız kabul etmiş sayılır (TMK m. 610). Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer (TMK m.611).
Mirasın hükmen reddi durumu, terekenin borca batık olması halinde gündeme gelir. Eğer tereke borca batıksa, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Borca batık olduğu ise Türk Medeni Kanunu’nun 614. maddesinde belirtilen şekilde anlaşılmaktadır. Söz konusu hükme göre, tereke resmen deftere yazılmış ve borca batık olduğu anlaşılmışsa, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 614).
Reddi miras süreci uygulamada şu şekilde işlemektedir: Öncelikle mirasçılar, mirasın kendilerine geçtiğini öğrendikleri andan itibaren terekenin borç durumunu araştırmalıdır. Eğer mirası reddetmek isterlerse, 3 aylık yasal süre içinde sulh hukuk mahkemesine başvurarak red beyanında bulunulmalıdır. Bu beyan, mahkeme tarafından tutanağa geçirilir ve işlem tamamlanır. Mahkeme kararı, mirasın reddedildiğini resmi olarak tescil eder.
Reddi miras işlemi doğrudan e-Devlet üzerinden yapılamamakla birlikte, sürecin ilk adımı olan veraset ilamı (mirasçılık belgesi) başvurusu e-Devlet üzerinden gerçekleştirilebilir. Bu belge, mirasçılık sıfatının resmi olarak tespit edilmesini sağlar. e-Devlet üzerinden veraset ilamı almak için turkiye.gov.tr adresine giriş yapılır, arama çubuğuna “Veraset İlamı Sorgulama” yazılır ve Adalet Bakanlığı > Veraset İlamı Sorgulama hizmeti seçilir. Kimlik doğrulama işlemi tamamlandıktan sonra sistem, varsa adınıza düzenlenmiş belgeyi gösterir. Eğer belge yoksa, noter veya sulh hukuk mahkemesine başvurarak belge alınmalıdır.
Uygulamada karşılaşılan bazı sorunlar şunlardır: Süre aşımı durumunda miras otomatik olarak kabul edilmiş sayılır. Reşit olmayan çocuklar adına red işlemi, yasal temsilcileri tarafından yapılmalıdır. Terekenin borçlarının tam olarak bilinmemesi, mirasçıyı risk altına sokabilir. Ayrıca, alacaklıların hakları, mirasın reddi durumunda farklı yollarla korunabilir.
Sonuç olarak, reddi miras kararı ciddi sonuçlar doğurabileceğinden mutlaka hukuki danışmanlık alınmalıdır. Süre takibi, belge hazırlığı ve mahkeme süreci dikkatle yürütülmelidir. e-Devlet üzerinden alınan veraset ilamı, işlemlerin hızlanmasına katkı sağlar ve sürecin ilk adımını oluşturur.