Facebook

Twitter

Copyright 2018 AloraNet.
Tüm hakları saklıdır.

(212) 219 19 24

Facebook

Twitter

Search

Menu

 

Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi

Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi

I. KANUNİ DAYANAK

05.06.2003 yürürlük tarihli Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu kapsamında yabancı yatırımcıların haklarının korunması ile yatırım ve yatırımcı tanımlarında uluslararası standartlara uyulmasına, doğrudan yabancı yatırımların gerçekleştirilmesinde izin ve onay sisteminin bilgilendirme sistemine dönüştürülmesine ve tespit edilen politikalar yoluyla doğrudan yabancı yatırımların artırılmasına ilişkin esaslar belirlenmiştir[1].

Burada özellikle uluslararası anlaşmalar ve özel kanun hükümleri tarafından aksi öngörülmedikçe; yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım yapılmasının serbest olması ve yabancı yatırımcının da yerli yatırımcı ile eşit muameleye tabi tutulması ile yabancı yatırımların artırılmasının amaçlandığı söylenebilir[2].

Bu kapsamda yabancı yatırımcı, Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım yapan, yabancı ülkelerin vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiler ile yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarını ve yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiler ve uluslararası kuruluşları ifade etmektedir[3].

Bu tanımlama kapsamındaki yabancı yatırımcının:

1. Yurt dışından getirilen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satımı yapılan konvertibl para şeklinde nakit sermayenin veya devlet tahvilleri hariç şirket menkul kıymetlerinin veya makine ve teçhizatın ya da sınai fikri mülkiyet haklarının ya da,

2. Yurtiçinden sağlanan yeniden yatırımda kullanılan kâr, hâsılat, para alacağı veya malî değeri olan yatırımla ilgili diğer haklar ile doğal kaynakların aranması ve çıkarılmasına ilişkin haklarını

yeni şirket kurmak veya şube açmak veya menkul kıymet borsaları dışında hisse edinimi veya menkul kıymet borsalarından en az % 10 hisse oranı ya da aynı oranda oy hakkı sağlayan edinimler yoluyla mevcut bir şirkete ortak olmak için kullanması durumunda doğrudan yabancı yatırım olarak kabul edileceği hüküm altına alınmıştır[4].

Yasa ayrıca yabancı yatırımcının Türkiye’deki faaliyet ve işlemlerinden doğan net kâr, temettü, satış, tasfiye ve tazminat bedelleri, lisans, yönetim ve benzeri anlaşmalar karşılığında ödenecek meblağlar ile dış kredi ana para ve faiz ödemeleri, bankalar veya özel finans kurumları aracılığıyla yurt dışına serbestçe transfer edilebileceğini açıkça hüküm altına alarak yabancı yatırımcının yerli yatırımcı ile eşit muamele görme ilkesini sağlamlaştırmıştır.

II. E-TUYS

Yasanın uygulama Yönetmeliği’nde[5] 01.06.2018 tarihinde yapılan kapsamlı değişiklikle eklenen Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS), temelde Ekonomi Bakanlığı’na (Bakanlık) yasa gereği yüklenen yatırımlar hakkındaki istatistiki bilgileri toplayacak doğrudan yabancı yatırımlara ilişkin bilgi sistemini kurma ve geliştirme görevi kapsamında kurulmuş Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü (Genel Müdürlük) tarafından yönetilen web tabanlı uygulamadır.

Kanun kapsamındaki şirketler yani doğrudan yabancı yatırım tanımına uyan yabancı yatırımcının

♦ Yurt dışından getirdiği para şeklinde nakit sermayenin veya devlet tahvilleri hariç şirket menkul kıymetlerinin veya makine ve teçhizatın ya da sınai fikri mülkiyet haklarının veya
♦ Yurtiçinden sağladığı yeniden yatırımda kullanılan kâr, hâsılat, para alacağı veya malî değeri olan yatırımla

Türkiye’de

♦ Yeni şirket kurması
♦ Şube açması
♦ Menkul kıymet borsaları dışında hisse edinmesi
♦ Menkul kıymet borsalarından en az %10 hisse oranında hisse edinmesi yoluyla mevcut bir şirkete ortak olması
♦ %10 oy hakkı sağlayan edinimler yoluyla mevcut bir şirkete ortak olmak için kullanması

hallerinde Bakanlığa Yönetmelikte ayrıntıları verilen usule uygun olarak E-TUYS kullanıcı yetkilendirme işlemleri için müracaat edeceklerdir. Burada önemle belirtilmelidir ki E-TUYS kayıt ve kayıtlardaki değişiklikler ile ilgili süreler öngörülmüşse de E-TUYS sistemine kayıt olmamanın herhangi bir yaptırımı bulunmamaktadır.

1. E-TUYS Yetkilendirme İşlemleri

Yasa kapsamına giren şirketlerin, Bakanlık tarafından istenecek bilgileri E-TUYS aracılığıyla Genel Müdürlüğe göndermek üzere sistemde kullanıcı yetkilendirmesi yapılması gerekmektedir[6].

E-TUYS kullanıcılarının yetkilendirilme işlemlerinin yapılmasından önce, elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarından temin edilecek nitelikli elektronik sertifikaya yani elektronik imza temin etmeleri önemlidir. Başka amaç için daha önce temin edilen ve geçerlilik süresi olan elektronik imzalar E-TUYS için kullanılabilir[7].

Kanun kapsamındaki şirketler adına E-TUYS aracılığıyla işlem yapacak kişilerin kullanıcı olarak yetkilendirilmesi için aşağıda yer alan bilgi ve belgelerle Genel Müdürlüğe posta yoluyla veya elden başvuru yapılması gerekecektir[8]:

1. Şirketleri temsile yetkili kişi veya kişilerce imzalı müracaat dilekçesi[9]
2. Şirketleri temsile yetkili kişi veya kişiler için düzenlenmiş imza sirkülerinin aslı veya noter onaylı örneği
3. Şirketleri temsile yetkili kişi veya kişilerce imzalanarak Bakanlık internet sayfasında yer alan örneğe uygun ve Türkçe olarak her bir kullanıcı için noterde düzenlenmiş taahhütnamenin aslı[10]
4. Bakanlık internet sayfasında yer alan örneğe uygun ve şirketleri temsile yetkili kişi veya kişilerce imzalanmış Kullanıcı Yetkilendirme Formu

Başvuruların ortalama 20 iş günü içerisinde sonuçlandığını belirtmek gerekir[11]. Yetkilendirme başvurusu bir veya birden fazla kişi için aynı zamanda yapılabilir. Ayrıca yetkilendirilecek kullanıcının şirketleri temsile yetkili kişi veya kişilerden olması şart değildir. Birden fazla kişi için kullanıcı yetkilendirmesi yapıldığı takdirde E-TUYS taahhütnamesi ve kullanıcı yetkilendirme formu yetkilendirilecek her bir kişi için ayrı ayrı düzenlenecektir.

Yetkilendirilen kullanıcıların yetkisi taahhütnamede belirtilen süreyle sınırlıdır. Süre uzatımı talebinde bulunulması durumunda, her kişi için ayrı ayrı olmak üzere yeni E-TUYS taahhütnamesi ve kullanıcı yetkilendirme formu ile birlikte yeniden Genel Müdürlüğe müracaatta bulunulması gerekecektir[12].

Sonradan yapılacak kullanıcı yetkilendirme başvurularında, ilk başvuruda Genel Müdürlüğe gönderilen imza sirkülerinin geçerliliği devam ediyorsa yeni bir imza sirküleri gönderilmesine gerek olmayacaktır.

Öte yandan yetkilendirilmiş kullanıcıların, elektronik imzalarını yenilemesi veya başka bir elektronik imza temin etmesi durumlarında yeniden yetkilendirme başvurusu yapması gerekmeyecektir[13].

2. E-TUYS Bilgi Güncelleme İşlemleri

Yetkilendirme işlemi tamamlandıktan sonra yetkili kullanıcılar[14]:

 Yetkilendirmenin üzerine en geç 1 (bir) ay içinde E-TUYS’ta “Yatırımcı”, “Ortak Listesi” ve varsa “Bağlı İştirakleri” alanlarındaki bilgileri elektronik ortamda doldurarak kaydetmelidir[15].
 Ayrıca şirketlerin faaliyetlerine ilişkin E-TUYS’ta yer alan Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Faaliyet Bilgi Formundaki alanları yıllık bazda ve her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar elektronik ortamda doldurarak kaydetmekle yükümlüdür.
 Sermaye artışı veya azalışı gerçekleşmesi durumunda da yine en geç 1 ay içinde, E-TUYS’ta yer alan “Ortaklar Listesi” alanını güncelleyerek kaydedilmesini sağlamalıdır.
 Sermaye artışı veya hisse devrine istinaden yapılan ödemeler var ise yine E-TUYS’ta yer alan Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Sermaye Bilgi Formundaki alanları ödemeyi takip eden 1 ay içinde kaydetmelidir.
Mevcut yerli veya yabancı ortakların kendi aralarındaki veya şirket dışındaki herhangi bir yerli veya yabancı yatırımcıya yaptıkları hisse devirleri sonrasında, E-TUYS’ta yer alan yine “Ortaklar Listesi” alanını, hisse devrinin gerçekleşmesini müteakip en geç 1 ay içinde, kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydedeceklerdir[16].

Şirketlerin unvan, şirket merkezi, iletişim bilgileri vb. gibi bilgilerinde değişiklik yapılması durumunda da Genel Müdürlüğe müracaat olmaksızın kullanıcı tarafından söz konusu değişiklikler E-TUYS’ta güncellenecektir.

Kanun kapsamında bulunmayan tamamen yerli sermayeli şirketlerin de şirkete yabancı bir yatırımcının iştirak etmesi şirketin yaptığı sermaye artışına şirket dışındaki bir yabancı yatırımcının iştirak etmesi suretiyle hisse devrinin gerçekleşmesi ve şirketin Kanun kapsamına girmesi halinde, E-TUYS’ta yer alan “Yatırımcı”, “Ortak Listesi” ve varsa “Bağlı İştirakleri” alanlarındaki bilgileri, hisse devrinin gerçekleşmesini müteakip en geç 1 ay içinde, yine kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlama yükümlülüğü bulunmaktadır.


KAYNAKLAR

[1] 4875 SK Madde 1

[2] 4875 SK Madde 3

[3] 4875 SK Madde 2

[4] 4875 SK Madde 2

[5] Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği

[6] Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği Madde 3

[7] Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği Madde 9

[8] Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği Madde 10

[9] Dilekçe, Taahhütname ve Yetkilendirme Formu örnekleri uyarınca doldurulmalıdır. Başvuru formlarında bulunan tüm imzalar şirket imza yetkilisine, kimlik ve diğer bilgiler ise yetkilendirilecek kullanıcıya aittir. Taahhütname ve firmaya ait imza sirkülerine noter onayı alınması gerekirken Dilekçe ve Yetkilendirme formu için noter onayına ihtiyaç yoktur. Doldurulan Dilekçe, Taahhütname ve Yetkilendirme Formu ile İmza Sirküleri dilekçenin üzerinde yer alan adrese posta yoluyla veya elden genel evrak birimine gönderilmelidir.

[10] Bu taahhütnamenin yurt dışında düzenlenmesi halinde taahhütnamenin, ilgili Türk Konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik edilmiş olması gerekecektir.

[11] Yetkilendirme başvurusu üzerine, Kanun kapsamındaki şirket ve şube bilgilerinin E-TUYS’a kaydedilmesini ve sunulan belgelerin usulüne uygunluğunun kontrolünü müteakip, Genel Müdürlük tarafından E-TUYS aracılığıyla onay işlemleri başlatılır. Usulüne uygun olmayan başvurular işleme alınmayacaktır. Genel Müdürlük, sunulan bilgi ve belgeler doğrultusunda ve/veya ilgili mevzuat çerçevesinde değişiklik ve güncelleme isteme, ek bilgi ve belge talep etme ya da kanun kapsamındaki şirket ve şubenin tanımlama ve yetkilendirme başvurusunu reddetme hakkına sahiptir. Genel Müdürlük, yetkilendirme talebinin sonucunu, kullanıcının beyan ettiği elektronik posta adresine bildirir ve ulaşmayan bildirimlerden sorumlu değildir.

[12] Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği Madde 12

[13] Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği Madde 10

[14] Yetkili kullanıcı elektronik imzası bilgisayara takılı halde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı web sayfası «www.sanayi.gov.tr» adresinde «Birimler» başlığı altında «Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü» sayfası altından «E-TUYS Giriş» kutucuğunu seçer ve devam eden ekranda E-Devlet üzerinden sisteme girişi gerçekleştirir.

[15] Sisteme girildikten sonra öncelikle şirket bilgileri şirket künye ve ortak bilgileri başta olmak üzere güncellenir.

!!! Ek-1, Ek-2 ve Bağlı İştirakler bölümleri yalnızca yabancı sermayeye sahip şirketler tarafından doldurulacaktır.

[16] Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği Madde 5